Krwiak w jamie ustnej – co to jest i jak się go pozbyć?

Zmiany w obrębie jamy ustnej, które utrzymują się dłużej niż dwa tygodnie pomimo wdrożonego leczenia, powinny być zawsze konsultowane z lekarzem. Nie ważne, czy mamy do czynienia z krwiakiem, guzkiem, nadżerką lub jasną plamą – zauważone zmiany na błonie śluzowej jamy ustnej zawsze powinny być poddane diagnostyce. O czym świadczy zmiana w postaci krwiaka, która pojawia się na policzku, dziąśle lub na języku?

Częste przyczyny powstawania zmian w jamie ustnej

Najczęstszą przyczyną powstawania różnych zmian w jamie ustnej są urazy mechaniczne oraz stany zapalne. Zmiany na dziąsłach, błonie śluzowej policzka, po wewnętrznej stronie warg, na języku oraz podniebieniu, zwykle wykrywa lekarz stomatolog, bo nie zawsze wywołują one ból lub inne dolegliwości. Z tego względu powinniśmy pamiętać o systematycznych wizytach u dentysty, który zadba nie tylko o stan naszych zębów, ale także skontroluje zdrowie błony śluzowej jamy ustnej.

Zmiany w obrębie jamy ustnej mogą być związane zarówno z urazami, do których dochodzi na skutek stosowania protez zębowych, jak i aparatów ortodontycznych, a także ubytków próchniczych, wad zgryzu lub podczas żucia. Dość częstą przyczyną urazów jest bruksizm. Choroba ta powoduje silne zaciskanie szczęki i zgrzytanie zębami, co sprzyja przygryzaniu wewnętrznej strony policzka, a także języka.

Co więcej, na pojawienie się zmian w jamie ustnej mają wpływ chorobotwórcze bakterie. Nieleczone zęby i choroby przyzębia mogą wywoływać różne stany zapalne. Mogą one przeobrazić się w stan przedrakowy i nowotwór złośliwy, który zacznie naciekać okoliczne tkanki.

Dieta i używki a krwiaki w ustach

Warto wiedzieć, że na zdrowie śluzówki jamy ustnej mają także wpływ spożywane pokarmy oraz używki. Częste spożywanie kwaśnych owoców, napojów gazowanych, a także alkoholu i palenie tytoniu, prowadzi do powstawania nadżerek oraz podrażnień.

Częste drażnienie tkanek na skutek urazów, działania bakterii i substancji chemicznych to jedna z przyczyn rozwoju nowotworów jamy ustnej. Z tego względu niezbędne jest zasięgnięcie porady lekarskiej, gdy na błonie śluzowej pojawią się jakiekolwiek zmiany, które nie znikają po zastosowanym leczeniu objawowym.

Co to jest krwiak?

Krwiak w jamie gębowej powstaje na skutek uszkodzenia naczyń krwionośnych. Prowadzi ono do niewielkiego wylewu, który stosunkowo szybko się wchłania. Krwiak może powstać na skutek urazu lub samoistnego pęknięcia naczynia, co jest często obserwowane m.in. u osób, które cierpią na różne choroby hemolityczne. Problemy z krzepliwością krwi lub inne zaburzenia funkcji krwiotwórczych mogą objawiać się nie tylko powstawaniem krwiaków na ciele i w obrębie jamy ustnej, ale także np. nasilonym krwawieniem z dziąseł podczas szczotkowania zębów i krwawieniem, które pojawia się podczas spożywania twardych pokarmów.

Krwiak na błonie śluzowej jamy ustnej najczęściej ma niewielki rozmiar. Może przypominać niebieskawą lub niemal czarną plamę, a także mieć postać wypełnionego krwią pęcherzyka. Typowe krwiaki, które są skutkiem np. przygryzienia policzka lub innego urazu, wchłaniają się w kilka lub kilkanaście dni.

W żadnym wypadku nie należy przekłuwać krwiaka, bo może to doprowadzić do poważnych powikłań. Jeżeli zmiana nie znika, powiększa się i ma nieregularny kształt, to możemy mieć do czynienia z bardzo poważną chorobą, jaką jest czerniak złośliwy błony śluzowej jamy ustnej.

Czy krwiak może być niebezpieczny?

Krwiak na błonie śluzowej jamy ustnej może być niebezpieczny. W jamie ustnej trudno jest dostrzec niepokojące zmiany, jeżeli nie są one bolesne, dlatego rak jamy ustnej jest jednym z najbardziej podstępnych nowotworów. Dotyka on przede wszystkim osoby po 60. roku życia, zwłaszcza mężczyzn, będąc zwykle skutkiem nałogowego palenia i picia alkoholu, jednak może wystąpić także u osób młodych, które stronią od używek.

W przypadku raka jamy ustnej początkowo nie występują typowe objawy zapalenia tkanek, z którymi mamy do czynienia np. podczas zakażenia bakteryjnego, grzybiczego i wirusowego śluzówki jamy ustnej. Brak bólu i pieczenia powoduje, że niebezpieczne zmiany w jamie ustnej mogą przez długi czas zostać niezauważone, jeżeli zapominamy o systematycznych wizytach u lekarza stomatologa. Odwiedzając lekarza dwa razy w roku, możemy nie tylko zadbać o stan zdrowia zębów i tkanek przyzębia, ale także wykryć nowotwór we wczesnym stadium, co znacząco wpływa na rokowania.

Warto pamiętać, że zły stan zdrowia jamy ustnej ma także wpływ na ogólne funkcjonowanie organizmu, stanowiąc przyczynę poważnych zakażeń bakteryjnych oraz schorzeń zapalnych.

Dlaczego powstaje krwiak w jamie ustnej?

Jak już zostało wspomniane, krwiak w ustach najczęściej powstaje na skutek urazu. Do pęknięcia naczyń krwionośnych i powstania krwiaka może doprowadzić np.:

• nawykowe przygryzanie wewnętrznej strony policzka (m.in. na tle nerwowym),
• ucisk źle dopasowanej protezy zębowej,
• uraz związany z noszeniem aparatów ortodontycznych (zwłaszcza na początku leczenia),
• przygryzienie policzka podczas żucia lub mówienia,
• uraz związany z uderzeniem lub upadkiem,
• zgrzytanie zębami,
• silne zaciskanie zębów.

Uraz śluzówki w jamie ustnej najczęściej wywołuje ból. Może dojść także do obrzęku, który związany jest z uszkodzeniem tkanek. Urazy mechaniczne skutkują również pojawieniem się stanów zapalnych.

Pacjenci, u których samoistnie pojawiają się krwiaki w jamie ustnej, powinni wykonać badania w kierunku chorób hemolitycznych, bo pęknie naczyń krwionośnych może wskazywać np. na małopłytkowość. Co więcej, krwiaki na ciele i w jamie ustnej, mogą pojawiać się podczas stosowania leków przeciwzakrzepowych.

Ważne! Krwiaki, które są skutkiem urazu, wchłaniają się samoistnie lub po zastosowaniu leczenia miejscowego. Jeżeli krwiak utrzymuje się dłużej niż 14 dni, brak jest objawów wskazujących na uraz lub zmiana się powiększa, to należy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem.

Pękanie naczyń krwionośnych może wskazywać na problemy z układem krwiotwórczym, które także wymagają odpowiedniej diagnostyki i leczenia.

Kiedy krwiak w ustach wskazuje na poważną chorobę?

Zmiana, która przypomina swoim wyglądem krwiak, może wskazywać na to, że błonę śluzową zaatakował nowotwór. Jednym z nowotworów, które swoim wyglądem przypominają krwiaki, jest czerniak złośliwy błony śluzowej. Choroba ta ma wyjątkowo agresywny przebieg i jest wskazaniem do natychmiastowego rozpoczęcia leczenia.

Czerniak złośliwy błony śluzowej jamy ustnej

Czerniak złośliwy błony śluzowej jamy ustnej to jeden z najtrudniejszych pod względem leczenia nowotworów. Wywodzi się z komórek barwnikowych skóry, czyli melanocytów. Nie dowiedziono, jakie czynniki powodują rozwój tej choroby nowotworowej. W przypadku czerniaka skóry, mamy do czynienia z negatywnym oddziaływaniem promieniowania słonecznego, jednak jama ustna nie jest narażona na jego działanie.

Czerniak błony śluzowej jamy ustnej najczęściej rozwija się na podniebieniu twardym oraz w okolicy zębodołów, co utrudnia samodzielne dostrzeżenie zmian. Może także rozwinąć się na błonie śluzowej policzka (wewnętrznej stronie policzka), warg, języka i dna jamy ustnej.

Jakie czynniki sprzyjają rzwojowi czerniaka w jamie ustnej?

Wyodrębniono czynniki, które mogą sprzyjać rozwojowi czerniaka złośliwego na błonie śluzowej jamy ustnej. Są to m.in.:

• wiek powyżej 60. roku życia,
• pochodzenie etniczne,
• płeć męska,
• nałogowe palenie papierosów,
• nadużywanie wysokoprocentowych i niskoprocentowych alkoholi,
• kontakt z substancjami rakotwórczymi np. oparami klejów i lakierów,
• uszkodzenia tkanek na skutek noszenia źle dopasowanej protezy zębowej.

Badany jest wpływ na rozwój czerniaka bakterii i innych mikroorganizmów, które bytują w jamie ustnej, będąc skutkiem braku odpowiedniej higieny i leczenia ubytków próchniczych.

Czerniak złośliwy w jamie ustnej dwukrotnie częściej diagnozowany jest u mężczyzn. Najwięcej przypadków tej choroby diagnozowanych jest m.in. u Azjatów i Afroamerykanów, co ma związek z większą ilością melanocytów w organizmie.

Jak wygląda czerniak w jamie ustnej?

Czerniak błony śluzowej jamy ustnej często przypomina krwiak, jednak zmiana może przybrać także inną postać. Początkowo może być niewidoczna i niewyczuwalna. Czasami nowotwór objawia się jedynie powstaniem niewielkiego zaczerwienienia, uwypuklenia tkanek lub guzka, który stopniowo się powiększa i ma charakterystyczny, nieregularny kształt.

Ważne! Choć nazwa „czerniak” wskazuje na kolor zmian nowotworowych, to nie muszą być one niebieskawe, ciemnofioletowe i czarne. Czerniak może mieć także kolor brązowy, szary, żółtawy, biały lub wcale nie być wybarwiony, co dodatkowo utrudnia wykrycie choroby.

Co zrobić, gdy zauważymy krwiak lub krwiaki w jamie ustnej?

Leczenie krwiaków i innych zmian w jamie ustnej należy powierzyć specjalistom. Pierwsze kroki powinniśmy skierować do stomatologa, który oceni, czy zmiana w jamie ustnej może wskazywać na nowotwór. Warto wiedzieć, że większość nowotworów jamy ustnej oraz stanów przedrakowych wykrywają stomatolodzy podczas rutynowych badań kontrolnych.

Z krwiakiem w jamie ustnej możemy także udać się do lekarza pierwszego kontaktu, który zleci wykonanie badań laboratoryjnych, na których podstawie należy wypisać skierowanie do specjalisty.

Ważne! Krwiaki, guzki, nadżerki i inne zmiany na błonie śluzowej jamy ustnej należy diagnozować jak najszybciej. Czerniak i inne nowotwory mogą dawać przerzuty, które znacząco utrudniają leczenie. Ponadto po wykryciu przerzutów nowotworu rokowania pacjentów mogą okazać się mniej korzystne.

Badania są konieczne!

Kluczowe dla postawienia prawidłowej diagnozy jest wykonanie badania histopatologicznego, które możliwe jest po pobraniu wycinka chorych tkanek błony śluzowej jamy ustnej. Na podstawie otrzymanych wyników lekarz dobiera leczenie celowane zmiany chorobowej.

Jeżeli zostanie wykryty nowotwór, to dalsze leczenie nowotworu, a także jego ewentualnych przerzutów prowadzi lekarz onkolog. Chociaż decyzja dotycząca leczenia należy zawsze do pacjenta, należy zdawać sobie sprawę, że późne wdrożenie właściwej terapii, zmniejsza szanse na wyleczenie.